Czego Ignacy z Loyoli może nauczyć współczesnych kierowców

Jakiś czas temu zrobiłem sobie kurs „Sortownik myśli” na kanale Pogłębiarki – to projekt o duchowości ignacjańskiej i medytacji prowadzony przez Daniela Wojdę. W czasie 3 tygodni uczyłem się o ignacjańskim rachunku sumienia. To codzienna modlitwa, na której poświęca się 15 minut na zbadanie swojego serca, uczuć, pragnień i – co najważniejsze w tym kontekście – poruszeń.

Poruszenia to myśli, które pojawiają się w nas przed podjęciem jakiegoś czynu. Ignacjański rachunek sumienia (nazwany sortownikiem myśli) skupia naszą uwagę nie tyle na samym czynie, ile na myśli, impulsie, poruszeniu, które do niego doprowadziło. Sam Jezus mówi, że „Z wnętrza bowiem, z serca ludzkiego pochodzą złe myśli, nierząd, kradzieże, zabójstwa…” (Mk 7, 21). Serce w biblijnym tego słowa znaczeniu, oznacza ośrodek decyzji człowieka, tam, gdzie formułowane są myśli.

W ostatnich dniach w mediach pojawia się sporo informacji o tragicznych w skutkach wypadkach samochodowych, w których giną niewinni ludzie. Brawura, nadmierna prędkość, wypity alkohol skutkują tragediami. Każdy, kto prowadzi samochód, wie, że na drodze nietrudno też o niebezpieczeństwa, które – choć nie tak dramatyczne – generują masę trudnych emocji: a to ktoś wymusi, a to ktoś zajedzie drogę, a to jakiś rowerzysta lub pieszy nieznający przepisów tworzy bardzo groźne sytuacje. Jak jest reakcja kierowcy? Złość, wyciągnięty środkowy palec, natarczywy klakson, a skrajnych wypadkach – zajechanie komuś drogi, wyjście z samochodu i walenie pięścią w maskę. I koło niebezpiecznych zachowań się zamyka, bo agresja rodzi agresję.

Początkiem takich zachowań jest jednak myśl-etykieta, jak nazywa ją w rozmowie z TOKfm psycholog transportu w Podlaskim Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w Białymstoku Julita Maleszewska: „Mogą to być tak zwane myśli-etykiety typu «głupi kierowca», «co za baran», «jak on jedzie»”. Pani Maleszewska zauważa także, że do agresywnych zachowań są bardziej skłonni mężczyźni, zwłaszcza młodsi, przekonani o swoich kompetencjach i doświadczeniu oraz osoby gorzej wykształcone. Bywa i tak, że osoby lepiej wykształcone też są agresywne: „Choć i tu są wyjątki, bo zdarzają się osoby, które uważają, że ich pozycja jest przepustką do tego, by czuć się na drodze «ważnym» i wymagać, by to inni dostosowywali się do nas” – mówi Julita Maleszewska.

Skoro zatem agresja na drodze zaczyna się od myślenia, poruszenia, to jak mogę sobie z nią poradzić?

Pierwszą pomocą, której uczy sam św. Ignacy, jest zauważenie tego poruszenia, myśli, która towarzyszy mi za kółkiem. Stwierdza to także Julia Maleszewska: „Jeśli zbudujemy w sobie samą świadomość, że w momencie, gdy wsiadam za kierownicę, zaczynają mnie denerwować korki czy inni kierowcy, to już jest coś pozytywnego, bo to pierwszy krok do poradzenia sobie z tym problemem”. 

Ważną sprawą jest uświadomienie sobie konsekwencji tego, co może się wydarzyć przy agresywnych zachowaniach. Ignacy, podczas nauki o rozeznawaniu, gdy wyjaśnia, jak podejmować dobre wybory, zachęca do wyobrażenia sobie konsekwencji własnych czynów. Podczas jazdy samochodem może być trudno zastanowić się, co się wydarzy, gdy nagle otrobię innego użytkownika, ale może się przydać przed lub po prowadzeniu samochodu.

W końcu bardzo ważna jest wyrozumiałość dla siebie i innych. Za kółkami innych pojazdów nie siedzą kukły, ale inni ludzie: mają swoje historie, problemy, może się gdzieś śpieszą, może są zmęczeni, lub mają jakieś problemy. Najczęściej zachowania, które nas denerwują na drodze, nie są wynikiem złej woli, ale zwykłego, ludzkiego błędu. 

Jest jeszcze jeden ważny powód, by walczyć z agresją na drodze. Jezus, z Ewangelii wg św. Mateusza w Kazaniu na Górze daje interpretację Dekalogu. Mówi: „Słyszeliście, że powiedziano przodkom: Nie zabijaj!; a kto by się dopuścił zabójstwa, podlega sądowi. A Ja wam powiadam: Każdy, kto się gniewa na swego brata, podlega sądowi.” (Mt 5, 21). Myślę, że w ten gniew świetnie wpisuje się agresja, którą wybieramy, jako odwet wobec innych użytkowników drogi. 

Jeśli w trakcie prowadzenia samochodu ktoś nam zajedzie drogę, a my, zamiast zwyzywać go w myślach zauważymy złość, która się w nas gromadzi, a potem po kilku wdechach uspokoimy się, będziemy nawet w stanie pobłogosławić takiej osobie. To z pewnością będzie ignacjańskie magis – czyli wybór tego, co głębsze, lepsze i milsze Bogu.

Źródło: tokfm.pl, Pogłębiarka