Różnicowanie, a nawet hierarchizacja, lecz nie przeciwstawianie. W ten sposób liturgia i praktyki pobożnościowe są wspomniane w rzymskim tekście z 2001 roku opublikowanym przez Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów: Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii.
Chociaż dokument odwołuje się do bardzo różnych sytuacji i nabożeństw o zróżnicowanej naturze i charakterze, to jednak formułuje swe propozycje, szanując takie podstawowe założenia, jak: wyższość liturgii nad wszystkimi innymi formami kultu, godność i potrzeba pobożności ludowej, duszpasterska konieczność unikania wszelkich form przeciwstawiania liturgii pobożności ludowej oraz nie mieszania tych dwóch rzeczywistości ze sobą, co otwierałoby drogę do celebracji hybrydycznych, czyli „piętrowych”. (§ 93)
W życiu chrześcijańskim można zasadnie zadać pytanie: czy Bóg na mszy świętej jest obecny bardziej niż w mojej osobistej modlitwie? Innymi słowy, czy łaska działa bardziej w sakramentach? Jedno jest pewne: Bóg jest większy od ludzkich uwarunkowań; łaska, działanie Ducha Świętego w świecie, nie ogranicza się do sakramentów. Niemniej jednak sakramenty, które są widzialnym znakiem rzeczywistości niewidzialnej, stanowią podstawę całego życia duchowego. Zewnętrzne wobec nas, skodyfikowane przez liturgię, dary Kościoła, manifestacje życia wspólnotowego, posiadają wyższość obiektywności.
Łaska sakramentów
Wierny, który odmawia różaniec lub bierze udział w nabożeństwach, znajduje się w subiektywnym związku z Panem. Łaska może być obecna, jednak nie można być tego pewnym. Zaś w sakramentach, jeśli chrześcijanin wyraża zgodę wiary, ma pewność, że Bóg działa. Czyż Jezus nie obiecał tego św. Piotrowi? W ten sposób Katechizm Kościoła Katolickiego może stwierdzić, że sakramenty będące „mocami, które wychodzą” z zawsze żywego i ożywiającego Ciała Chrystusa, oraz działaniami Ducha Świętego urzeczywistnianymi w Jego Ciele, którym jest Kościół, są „arcydziełami Bożymi” w nowym i wiecznym Przymierzu. (§1116), po wyjaśnieniu, że
Liturgia chrześcijańska nie tylko przypomina wydarzenia, które dokonały naszego zbawienia, ale aktualizuje je i uobecnia. Misterium Paschalne Chrystusa jest celebrowane, a nie powtarzane. Powtarzane są poszczególne celebracje; w każdej z nich następuje wylanie Ducha Świętego, który aktualizuje jedyne Misterium. (§ 1104)
To wielkie pocieszenie dla tego, kto poszukuje Boga: istnieją miejsca i czasy (liturgiczne), gdzie Stwórca rzeczywiście objawia się ludzkości. To pocieszenie idzie w parze z innym zapewnieniem, że łaska jest wszechmocna. Duch Święty wdarł się do duszy Blaise’a Pascala podczas jego słynnej „Nocy Ognia”; Duch Święty przemienia serca katechumenów jeszcze przed ich chrztem; Duch Święty działa w każdym. O ile tylko otworzy się Mu serce, o ile tylko będzie się czerpać z niewyczerpanej źródła sakramentów.
Artykuł ukazał się we francuskiej edycji Aletei. Tłumaczenie Maria Gierszewska
Dziś świętujemy...