Chcemy nadal tworzyć dla Ciebie wartościowe treści
i docierać z Dobrą Nowiną do wszystkich zakątków internetu.
Twoje wsparcie jest dla nas bardzo ważne.
RAZEM na pewno DAMY RADĘ!
"Nie chcę znów usłyszeć straszenia okultyzmem, co niby jest złego, że dziecko ma zabawę i dostaje cukierki?" możemy usłyszeć. Otóż - istnieją co najmniej dwa czysto racjonalne powody, dla których nie warto tego robić.
Halloweenowy "cukierek lub psikus" zachęca do kradzieży
W badaniu naukowym z 1976 roku psychologowie potajemnie obserwowali zachowanie ponad tysiąca dzieci, które, przebrane za straszydła, chodziły grupami po domach w Seattle. W 27 domostwach znajdowali się obserwatorzy, starannie zapisujący co się działo.
Na niskim stoliku przed drzwiami domu stały: miska wypełniona cukierkami i druga wypełniona drobnymi monetami. Badacz otwierał drzwi i rozmawiał z przebranymi dziećmi, czasem pytając o imiona, a czasem pozwalając pozostać anonimowymi. Po poinstruowaniu dzieci, aby wzięły tylko po jednym cukierku, badacz przepraszał, że musi wracać do pracy, i zamykał drzwi. Jednocześnie obserwował przez wizjer, co się działo dalej.
Jak się okazało, poczucie anonimowości miało duże znaczenie: Dzieci, którym pozwolono zachować anonimowość, kradły pieniądze i dodatkowe słodycze około trzy razy częściej niż te, które podały swoje imiona badaczowi. Dzieci, które przyszły w grupach, anonimowych lub nie, były ponad dwukrotnie bardziej skłonne do kradzieży niż te, które przyszły same.
A zatem zarówno anonimowość, jak i presja grupowa sprzyjały kradzieży. Analogiczne badanie powtórzono kilka lat później - z takimi samymi wynikami.
W psychologii społecznej znamy zjawisko deindywiduacji. Definiowana jest jako „utrata normalnej kontroli nad zachowaniem, co prowadzi do wzrostu impulsywności i patologicznych czynów”. Anonimowość oraz pozostawanie w grupie sprzyja powstawaniu deindywiduacji. Gdy twarz dziecka jest chroniona maską, a towarzyszą mu koledzy i koleżanki, oparcie się pokusie jest praktycznie niemożliwe.
Część dzieci ma potem (i słusznie) wyrzuty sumienia z powodu kradzieży. Część zaczyna usprawiedliwiać drobne kradzieże, uznając, że jak nie chodzi o jakieś specjalnie cenne rzeczy, to kradzież jest usprawiedliwiona. W rezultacie przenosi ten sposób myślenia na inne sytuacje życiowe. Pytanie, czy jako rodzice chcemy uczyć tego nasze dzieci?
Ubranie ma znaczenie - przebranie za potwora zmienia zachowanie dziecka
W kolejnym badaniu z 2012 roku, poświęconym koncepcji „enclothed cognition”, czyli sposobom, w jakie strój danej osoby może wpływać na jej zachowanie, przebierano losowo uczestników eksperymentu w kitle lekarskie, lub pozwalano pozostawać w codziennym ubraniu (typu sweterek i dżinsy). Następnie obie grupy rozwiązywały zadania, wymagające koncentracji uwagi i korzystania z pamięci operacyjnej. Wydaje się, że są to umiejętności związane z inteligencją, osobowością, ale na pewno nie z ubraniem. Otóż nie. Grupa ubrana w kitle lekarskie osiągnęła o wiele wyższe wyniki niż druga. Adam Galinsky, autor badania podkreślał, że działa to w różnych sytuacjach - np. w kwestii przebrań na Halloween.
Kolejne badania z zakresu "enclothed cognition" potwierdziły, że nasze zachowania i nawet zdolności czysto intelektualne ulegają zmianie wskutek tego, w co się ubieramy. Dlatego warto zastanowić się czy na pewno chcemy przebierać dzieci za wiedźmy, szatany itp. Tym bardziej, że w kontrze do zaimportowanego z krajów anglojęzycznych Halloween pojawiły się Bale Wszystkich Świętych. Bez wymuszania słodyczy, bez robienia z siebie potwora. Twoje dziecko wygląda świetnie w aureoli. Naprawdę.
Przytaczane badania:
Diener, E., Fraser, S. C., Beaman, A. L., & Kelem, R. T. (1976). Effects of deindividuation variables on stealing among Halloween trick-or-treaters. Journal of Personality and Social Psychology, 33(2), 178–183. https://doi.org/10.1037/0022-3514.33.2.178
Beaman, A. L., Klentz, B., Diener, E., & Svanum, S. (1979). Self-awareness and transgression in children: Two field studies. Journal of Personality and Social Psychology, 37(10), 1835–1846. https://doi.org/10.1037/0022-3514.37.10.1835
Hajo A., GalinskyA.(2012) , Enclothed cognition, Journal of Experimental Social Psychology, 48 (4), 918-925,
Horton, C. B., Jr, Adam, H., & Galinsky, A. D. (2023). Evaluating the Evidence for Enclothed Cognition: Z-Curve and Meta-Analyses. Personality & social psychology bulletin, 1461672231182478. Advance online publication. https://doi.org/10.1177/01461672231182478
