6 najstarszych wizerunków Jezusa. Pierwszy powstał już w I wieku [galeria]

Większość z tego, jak wyobrażamy sobie wygląd Jezusa, jest wytworem artystycznej konwencji. W Piśmie Świętym nie znajdziemy bowiem informacji, jak wyglądał Chrystusa. Malarze, rzeźbiarze i twórcy mozaik przedstawiając naszego Zbawiciela uciekali się więc do kanonów swoich czasów. Oznacza to, że niektóre najstarsze wizerunki Jezusa oferują nam cenny wgląd w różnorodne style miejsc i ludzi, którzy tworzyli wczesne chrześcijaństwo.

Oto lista sześciu najstarszych wizerunków Jezusa znanych historykom:

1. Graffiti Aleksamenosa, I wiek

To graffiti przedstawia osobę patrzącą na ukrzyżowanego mężczyznę z głową osła. Zostało wyryte w I wieku w gipsie na murze Pałacu Cezarów na Palatynie w Rzymie. Ciekawe, że pierwsze znane przedstawienie Jezusa to karykatura. Nasz Pan, który umarł dla naszego zbawienia okrutną śmiercią, na najstarszym znanym nam obrazie został uwieczniony w prześmiewczy sposób. Potwierdza to słowa św. Pawła z listu do Koryntian, że Dobra Nowina o zbawieniu jest "głupstwem dla Greków". W I wieku chrześcijaństwo nie było oficjalną religią, a większość obywateli Rzymu patrzyła na jego wyznawców z podejrzliwością i sceptycyzmem. To graffiti zostało prawdopodobnie stworzone, aby wyśmiać chrześcijanina Aleksandrosa poprzez sugestię, że czci on „Boga z oślą głową”. Napis towarzyszący obrazowi rzeczywiście brzmi: „Aleksandros czczący swojego boga”. Dodatkowym szyderstwem jest to, że „Bóg Aleksandrosa” jest ukrzyżowany, ponieważ w I wieku ukrzyżowanie było karą hańbiącą, zarezerwowaną dla najgorszych przestępców i niewolników.

2. Dobry Pasterz, III wiek

Chociaż Ewangelie nie dają nam fizycznego opisu Jezusa, oferują wiele przenośni na Jego temat. Być może najbardziej uderzający z nich to metafora Dobrego Pasterza. W Ewangelii Jana (10:11 i 10:14) Jezus stwierdza: „Ja jestem dobrym pasterzem ... dobry pasterz oddaje swoje życie za owce”. Nic więc dziwnego, że wielu wczesnochrześcijańskich artystów do przedstawienia Chrystusa wybierało wizerunek pasterza. Najczęściej robili oni to wykorzystując już istniejące motywy pasterskie typowe dla sztuki greckiej i rzymskiej. Ten obraz, namalowany na ścianach katakumby św. Kaliksta w Rzymie, przedstawia Jezusa niosącego cielę na ramieniu i naśladuje ikoniczną postać moskophoros, dosłownie „niosącego cielę”, którego pierwsze przedstawienie w starożytnej sztuce greckiej datuje się na 570 r. p.n.e.

3. Pokłon Trzech Króli, III wiek

Innym obrazem Chrystusa zaczerpniętym z Nowego Testamentu jest pokłon Trzech Króli, opisany w Ewangelii Mateusza 2:1-12. Epifania była jednym z najpopularniejszych przedstawień życia Chrystusa we wczesnych dniach chrześcijaństwa. Ten obraz przedstawiający Trzech Króli adorujących Dzieciątko został wykonany w celu udekorowania sarkofagu z III wieku, który jest obecnie przechowywany w Muzeum Watykańskim w Rzymie.

4. Uzdrowienie paralityka, III wiek

Jeden z cudów Jezusa opisanych w Ewangeliach - Mateusza (9:1-8), Marka (2:1-12) i Łukasza (5:17-26) - przedstawia uzdrowienie paralityka w Kafarnaum. Od tego czasu epizod ten jest powtarzającym się elementem chrześcijańskiej ikonografii. To przedstawienie uzdrowienia paralityka, datowane na III wiek, zostało znalezione na chrzcielnicy dawno opuszczonego kościoła w Syrii. Jest to jedno z najwcześniejszych przedstawień Chrystusa znanych historykom.

5. Chrystus między Piotrem i Pawłem, IV wiek

Ten wizerunek Chrystusa, datowany na IV wiek, ukazuje go pomiędzy świętymi Piotrem i Pawłem. Został namalowany w katakumbach świętych Marcellinusa i Piotra przy Via Labicana w Rzymie, w pobliżu willi należącej niegdyś do cesarza Konstantyna. Pod głównymi postaciami obrazu - Jezusem, Piotrem i Pawłem - znajdujemy Gorgoniusza, Piotra, Marcellinusa i Tyburcjusza, czterech męczenników, którzy zostali pochowani w tej katakumbie i są przedstawieni, gdy wskazują na Baranka Bożego na Jego niebiańskim ołtarzu.

6. Chrystus Pantokrator, VI wiek

Greckie słowo Pantokrator dosłownie oznacza „ten, który ma władzę nad wszystkim”. W ten sposób zostały przetłumaczone na język grecki dwa hebrajskie wyrażenia używane w Starym Testamencie do opisania Boga: „Bóg Zastępów” (Sabaot) i „Wszechmogący” (El Shaddai). Aby przedstawić tak potężne cechy, bizantyjscy ikonografowie wykorzystali takie cechy, jak otwarta prawa ręka, które symbolizowały władzę i autorytet. Ten obraz jest najstarszym znanym przykładem Chrystusa Pantokratora. Różne wyrazy twarzy Jezusa po prawej i lewej stronie mogą sugerować jego podwójną naturę, zarówno ludzką, jak i boską. Obraz został namalowany na drewnianej desce w VI lub VII wieku i jest obecnie przechowywany w klasztorze św. Katarzyny na górze Synaj w Egipcie, jednym z najstarszych klasztorów na świecie.

Zobacz inne znane przedstawienia Jezusa