Ukraińscy święci: wzywajmy ich pomocy, by jak najszybciej nastał pokój

Ukraina to ziemia chrześcijańska, składająca się z 70% prawosławnych, 15% katolików i 5% protestantów, pomimo prześladowań religijnych trwających w Związku Radzieckim w latach 1928-1991. Ziemie obecnej Ukrainy wydały wielu świętych i męczenników, których wzywanie może się teraz okazać bardzo pomocne. Nie ma wątpliwości, że katolicy czy prawosławni, uznani przez Kościół katolicki za świętych albo błogosławionych, są szczególnie uwrażliwieni na los Ukraińców.

Zanim książę kijowski Włodzimierz został świętym, był krwawym zabójcą. Chcąc otrzymać koronę, zamordował własnego brata. Bułgarzy, Chazarowie, Niemcy i Bizantyjczycy reprezentujący cztery religie na obszarze księstwa – islam, judaizm, chrześcijaństwo łacińskie i chrześcijaństwo bizantyjskie – wymagali ujednolicenia. Według tradycji książę rozesłał posłańców, by zdobyli jak najwięcej informacji o tych religiach. Doniesiono mu, że islam Bułgarów tchnął smutkiem, a łacińskim nabożeństwom Niemców brakowało piękna. Za to w Konstantynopolu wspaniałość liturgii, dym kadzidła wznoszący się ku niebu, złoto ikon i hymny przepełniły entuzjazmem wysłanników księcia. Włodzimierz przyjął więc chrzest w Dnieprze w 988 roku i pojął za żonę bizantyjską księżniczkę. Ewangelizował swój lud, kazał zniszczyć pogańskie świątynie, a na ich miejsce wznosić kościoły. Włodzimierz zmarł w 1015 roku i został kanonizowany w połowie XIII wieku. Kościoły katolicki i prawosławny czczą go jako świętego.

Księżniczka kijowska. Była babką świętego Włodzimierza, zmarła w 969 roku. Po zamordowaniu męża została regentką. Poprosiła o chrzest w Konstantynopolu w 945 roku i na chrzcie przyjęła imię Helena.

Zwany również Antonim Pieczerskim, święty Antoni był XI-wiecznym eremitą. Po krótkim pobycie na Górze Atos zamieszkał w pieczarach Berestowa. Po wielu perypetiach założył monaster kijowsko-pieczerski i zachęcił swojego ucznia, świętego Teodozego, do życia regułą studycką świętego Efrema z Konstantynopola. Otrzymał od księcia Iziasława całe wzgórze nad pieczarami, przez co został patriarchą wszystkich mnichów Rusi. Święty Teodozy, a także święty Efrem z Kijowa i inni prawosławni święci ukraińscy, byli jego towarzyszami. Kościoły katolicki i prawosławny czczą ich jako świętych.

Biskup bazyliański, zmarły śmiercią męczeńską w 1623 roku. Jako młody człowiek był świadkiem przyłączenia części Kościoła ukraińskiego do Rzymu (unia brzeska, 1596 rok), w celu utworzenia Kościoła greckokatolickiego. W wieku dwudziestu lat wstąpił do leżącego wówczas na terenie polsko-litewskim klasztoru bazylianów w Wilnie i przyjął imię Jozafat. Jako trzydziestolatek został jednym z przełożonych klasztoru. Rozdarty podziałem na katolików rzymskich i prawosławnych, poświęcił się sprawie zjednoczenia. Mianowany biskupem Połocka w 1617 roku, znalazł się w regionie szczególnie nasilonych antagonizmów. Podczas buntu sprowokowanego przez prawosławnych przeciwników unii został zamordowany, a jego ciało wrzucono do rzeki. Kanonizowano go 29 czerwca 1867 roku. Jego relikwie znajdują się pod ołtarzem Świętego Bazylego w watykańskiej Bazylice Świętego Piotra.

Dwudziestu pięciu błogosławionych męczenników ukraińskich zginęło w latach 1935-1973. Byli ofiarami prześladowań religijnych na terenie Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Związku Radzieckiego, wymierzonych przeciwko Kościołowi greckokatolickiemu. Po II wojnie światowej, w 1946 roku, Józef Stalin przyłączył ukraiński kościół greckokatolicki do rosyjskiego kościoła prawosławnego, pozostającego pod kontrolą partii komunistycznej. Wielu z tych męczenników zachowało wierność tradycji katolickiej i papieżowi. Wszystkie wspólnoty katolickie, które nie przyłączyły się do prawosławnego patriarchatu, wyjęto spod prawa. Sprawę beatyfikacji i kanonizacji 25 męczenników rozpoczęła i prowadziła greckokatolicka diecezja lwowska. Święty papież Jan Paweł II beatyfikował ich 27 czerwca 2001 roku w czasie swojej podróży apostolskiej na Ukrainę.