Nie tylko Fatima. Skąd się wzięło nabożeństwo do Niepokalanego Serca Maryi?

Kult Niepokalanego Serca Maryi to szczególne katolickie nabożeństwo do jednego z wymiarów świętości Matki Bożej: do jej całkowitej czystości, potwierdzonej dogmatem o Niepokalanym Poczęciu w 1854 roku.

Nabożeństwo to rozwija się od niedawna, ale w oparciu o mariologiczne tezy średniowiecznych teologów, takich jak święty Anzelm z Canterbury i święty Bernard z Clairvaux. Chociaż święty Anzelm pod koniec XI wieku jeszcze nie wierzył w niepokalane poczęcie, takie jak my to obecnie rozumiemy, to jego doktryna wywarła silny wpływ na tę dziedzinę mariologiczną.

W swoim dziele De conceptu virginali arcybiskup Canterbury napisał: „Ta Dziewica musiała jaśnieć czystością, jakiej poza Bogiem nikomu nie można by przypisać”.

Poza czystością Niepokalane Serce Maryi charakteryzowały także wiara i pełne zaufanie Bogu. „Serce Maryi jest niepokalane, bo wolne od grzechu, ale także mądre, bo ciągle słuchające Boga” – wyjaśnia nasz autor Jean-Michel Castaing.

„Serce Matki Bożej jest wolne od błędu, zaniedbań i wypaczeń, dzięki jej całkowitemu skupieniu się na Bogu i Bożych sprawach. Właściwe Dziewicy Maryi umiłowanie posłuszeństwa rozjaśniało i pogłębiało jej intelekt”.

Pod tym względem serce Maryi jako ośrodek intelektu i woli jest wzorem dla chrześcijan: „Tego Bóg oczekuje od swoich stworzeń: że Mu zaufają, pozwalając Mu się prowadzić wybranymi przez Niego drogami, nie zawsze będącymi ich drogami. Serce niepokalane to przede wszystkim serce, które nie protestuje, serce wolne od nieufności i nietracące nadziei; serce niepokalane wie, że Bóg jest Ojcem mądrym, uważnym i kochającym” – podsumował Jean-Michel Castaing.

Nabożeństwo do Niepokalanego Serca Maryi rozwijało się we Francji od 1830 roku, dzięki objawieniom maryjnym z Rue du Bac, w czasie których niepokalany charakter duszy Matki Bożej został objawiony świętej Katarzynie Labouré.

27 listopada 1830 roku Matka Boża zleciła tej zakonnicy wybicie medalika z wizerunkami serc Jezusa z jednej strony i Maryi z drugiej strony, i ze słowami modlitwy: „O, Maryjo bez grzechu poczęta, módl się za nami, którzy się do Ciebie uciekamy”.

„Maryja bez grzechu poczęta” – to formuła zapowiadająca dogmat Niepokalanego Poczęcia, ogłoszony 24 lata później przez papieża Piusa IX.

Pierwszym, który poświęcił swoją parafię Niepokalanemu Sercu Maryi, był ksiądz Desgenettes, proboszcz kościoła Notre-Dame-des-Victoires (Matki Bożej Zwycięskiej) w Paryżu. Dokonał aktu poświęcenia swojego kościoła 11 grudnia 1836 roku w odpowiedzi na sen, który miał mieć kilka dni wcześniej, nakazujący mu poświęcić swoją parafię Niepokalanemu Sercu Maryi.

Nabożeństwo do Niepokalanego Serca Maryi zyskało znaczący zasięg wraz z objawieniami maryjnymi w Fatimie. W czasie drugiego objawienia, 13 czerwca 1917 roku, Matka Boża oświadczyła: „Jezus chce się tobą posłużyć, żeby ludzie mnie poznali i pokochali. Chce ustanowić na świecie nabożeństwo do mojego Niepokalanego Serca. Temu, kto przyjmie to nabożeństwo, obiecuję zbawienie, a Bóg pokocha te dusze jak kwiaty umieszczone przeze mnie jako ozdobę Jego tronu”.

Miesiąc później, 13 lipca 1917 roku, kiedy Matka Boża ukazała się dzieciom po raz trzeci, poprosiła o poświęcenie Rosji [jej] Niepokalanemu Sercu, jak również o „komunię wynagradzającą” w każdą pierwszą sobotę miesiąca.