Pokora, podejście jedenaste [notatki do Reguły Św. Benedykta]

Na jedenastym stopniu pokory mnich mówi łagodnie i bez śmiechu, pokornie i z powagą, używając niewielu słów, ale rozumnych, i nie jest krzykliwy, jak napisano: Poznaje się mądrego po zwięzłej mowie.

Jak mówić w duchu pokory?

• Powoli, leniter. Ponieważ kiedy mówisz szybko, z zadyszką, zwykle raczej coś wymuszasz niż przekazujesz.
• Bez śmiechu, sine risu. Jak widać, Reguła nie chce, byś narzucał komuś swój „zaraźliwy śmiech”. Zawsze bardziej ceni słowo oraz dobry gest.
• Pokornie, humiliter. To ćwiczenie w tym, że nie musisz mieć „ostatniego słowa”.
• Z powagą, cum gravitate. Święty Ojciec Benedykt nie namawia tu do ceremonialnej pozy, lecz wymaga, aby jeśli już się mówi, powiedziało się rzeczy ważne poważnie.
• Niewiele, pauca verba. Czyli z całą prostotą.
• W sposób przemyślany, rationabilia. Inaczej: rozumnie. Masz mówić do rozumu, do najgłębszego serca, a to już jest prawdziwa powaga w traktowaniu tego kogoś, bez próby „uwodzenia” go.
• Niekrzykliwie, non clamosus in voce. To samo co przy „powoli”: aby nie „przemawiać” emocjami.
• Wszystkie te zasady są odwrotnością tego, czego uczymy się w naszym świecie. W nim jeśli nie chcesz odstawać, jeśli chcesz robić wrażenie, uchodzić za pewnego i szczerego – tak podpowiada współczesna nam rzeczywistość – mów szybko, czyli spontanicznie; czyń to ze śmiechem, to budzi zaufanie; wypowiadaj się odważnie, twardo, wtedy widać, że wierzysz w swe racje; przemawiaj, wrzucając co chwilę drwinkę i gierkę, wtedy uznają cię za inteligentnego; mów dużo, dużo, widać, żeś wygadany; zwróć wtedy uwagę na emocjonalność, to oznaka szczerości.