Dlaczego dzwonek dzwoni [notatki do Reguły Św. Benedykta]

Rozdział 47. Ogłoszenie godzin oficjum Bożego 1-4*

Punktualność jest ważna – nie „dla zasady”, lecz dla zasady życia wspólnoty (np. niepunktualność w przygotowywaniu posiłków niewątpliwie sprowadzi pokusę „dojadania na boku”). Jeśli jest wspólnota, której kręgosłupem są wspólne godziny modlitwy, najważniejszą z punktualności staje się ta dotycząca „godzin”. Dlatego Reguła poleca pilnowanie godzin i zwoływanie na modlitwę samemu opatowi. Natomiast on może się wyręczyć jakimś „sumiennym bratem”, ale i tak sprawa pozostaje szczególną jego troską. Brat „reglamentarz” (tak się go nazywa) pilnuje czasu i dzwoni odpowiednio wcześniej (do czego zwykle potrzeba także sporej siły, jeśli rzeczywiście ciągnie się za sznury dzwonu), ale i tak „zwoływanie na służbę Bożą” pozostaje odpowiedzialnością ojca wspólnoty.

Przy okazji święty Ojciec Benedykt reguluje pewną kwestię związaną z prowadzeniem nabożeństwa. Jest pewien porządek, w którym mnisi kolejno „zabierają głos” w chórze (chodzi o rozpoczynanie antyfon i psalmów oraz o czytanie lekcji w ramach Jutrzni). Trzeba mieć zatem zgodę na to, by „zabrać głos”, i powinno się to zrobić w odpowiednim momencie. Samo to nie wystarczy. Opat dopilnuje, żeby zadanie zabierania głosu w chórze przypadało jedynie tym, którzy mogą je wypełnić „ze zbudowaniem słuchających” (czyli np. nie będzie próbował śpiewać ktoś, kto jest „głuchy jak pień”). Gdy już ktoś otrzyma „rozkaz opata”, ma wykonywać swoje zadanie z odpowiednią dyspozycją wewnętrzną, mającą także określoną postać zewnętrzną. Pokora, powaga, bojaźń i posłuszeństwo – one mają mieć swój udział choćby w niewielkiej czynności chórowej.

Fragment książki "Prosta droga, notatki do reguły św. Benedykta", Paweł Milcarek, Biblioteka Christianitas, Dębogora 2021

* Fragment "Reguły" św. Benedykta w tłumaczeniu o. Bernarda Turowicza OSB opublikowany w serii Źródła Monastyczne pt. "Reguła Mistrza. Reguła św. Benedykta"