Pisała pięknie o Jezusie. A jednak Watykan odradza czytanie jej książki

Watykan ponownie odnosi się do kontrowersji wokół pism, których autorką jest Włoszka Maria Valtorta (1897-1961), autorki monumentalnego dzieła Poemat Boga-Człowieka. W opublikowanym 22 lutego 2025 roku komunikacie Dykasteria ds. Nauki Wiary jednoznacznie stwierdziła, że wizje i objawienia, na które powołuje się autorka, nie mają charakteru nadprzyrodzonego. Podkreślono, że dzieło Valtorty jest jedynie formą literacką, przedstawiającą jej osobistą wizję życia Jezusa Chrystusa.

Maria Valtorta urodziła się w Casercie, a większość życia spędziła w Viareggio. Ze względu na poważną chorobę była przykuta do łóżka, a w latach 1943-1947 spisała tysiące stron opisujących życie Jezusa, Jego nauki i cuda. Twierdziła, że opierała się na wizjach i wewnętrznych przekazach. Jej najważniejsze dzieło, Poemat Boga-Człowieka (znane również jako Ewangelia, jaka mi została objawiona), odznacza się bogactwem detali i licznych odniesień historycznych.

Dzieło Valtorty, mimo swojej popularności w niektórych kręgach, nigdy nie uzyskało oficjalnej aprobaty Kościoła. Już w 1959 roku cztery tomy Poematu Boga-Człowieka trafiły na Indeks Ksiąg Zakazanych, co zostało ogłoszone w styczniu 1960 roku na łamach watykańskiego dziennika „L’Osservatore Romano”. Wówczas Kościół skrytykował książkę jako „niefortunną fabularyzację” życia Jezusa. Podnoszono zarzuty o zbyt swobodne podejście do ewangelicznych opisów oraz nadmiernie emocjonalne i dialogiczne przedstawienie postaci Chrystusa.

Mimo że w 1966 roku zniesiono Indeks Ksiąg Zakazanych, stanowisko Kościoła wobec pism Valtorty nie uległo zmianie. W 1985 roku kardynał Joseph Ratzinger, ówczesny prefekt Kongregacji Nauki Wiary, w liście do kardynała Giuseppe Siriego podkreślił, że wcześniejsze potępienie dzieła zachowuje swoją moralną ważność. W 1988 roku określił je jako „zbiór dziecinnych fantazji, błędów historycznych i egzegetycznych” utrzymanych w „subtelnie zmysłowym kontekście”.

Dykasteria ds. Nauki Wiary w lutym 2025 roku ponownie przypomniała o negatywnej ocenie dzieła Valtorty. Podkreślono, że rzekome „wizje” i „objawienia” nie mogą być uznane za nadprzyrodzone. Watykan zwrócił uwagę, że Kościół w swojej tradycji nie uznaje apokryficznych ewangelii i podobnych tekstów za źródła wiary. W komunikacie wskazano, że wierni powinni kierować się ku kanonicznym Ewangeliom Mateusza, Marka, Łukasza i Jana jako jedynym pewnym źródłom objawienia.

Mimo że dzieła Marii Valtorty nadal mają swoich zwolenników, stanowisko Kościoła pozostaje niezmienne. Od momentu wpisania jej książek na Indeks Ksiąg Zakazanych po kolejne oświadczenia Kongregacji Nauki Wiary i najnowszy komunikat Dykasterii, Watykan konsekwentnie odrzuca ich nadprzyrodzony charakter. „Poemat Boga-Człowieka” pozostaje literacką interpretacją życia Jezusa, pozbawioną boskiego natchnienia, a Kościół zachęca wiernych do czerpania wiedzy o Chrystusie z Ewangelii kanonicznych.

Można się wręcz zastanowić, czy zamiast sięgać po fabularyzowane opowieści o Panu Jezusie, które mogą powodować rozmaite wzruszenia, nie lepiej sięgnąć po pozycje przekazujące wiedzę, także duchową.

Bez wątpienia wciąż bardzo wartościową propozycją dla każdego wierzącego mogą być trzy tomy poświęcone Panu Jezusowi, które w czasie swojego pontyfikatu napisał i opublikował papież Benedykt XVI. Autor ten w swojej pracy nie tylko wyjaśnia ogólne znaczenie historii świętej, ale także pomaga zrozumieć trudne nieraz w interpretacji fragmenty Pisma Świętego. Czy może być coś bardziej pożytecznego dla nas, szukających prawdy o Bogu?