Filozof Francesc Torralba wyjaśnia, na czym dokładnie polega inteligencja duchowa. Torralba jest ekspertem w tej dziedzinie, autorem książki „Inteligencia espiritual” oraz doradcą Papieskiej Rady ds. Kultury.
1. Pytania o sens życia
Czy życie warte jest przeżycia? To pytanie, które może być formułowane na wiele sposobów, na przykład: Na co mogę mieć nadzieję? Ono ukazuje wyjątkową i tajemniczą naturę człowieka.
Istoty ludzkie zawsze czegoś szukają. Człowiek, dzięki swojej inteligencji duchowej, potrafi zadawać pytania dotyczące sensu jego egzystencji. Ma też zdolność do zastanawiania się nad tym, co nadaje znaczenie jego bytowaniu na tym świecie.
U bardziej zaawansowanych ssaków możemy wykryć – rozwinięte w różnym stopniu – formy inteligencji językowej, emocjonalnej czy międzyludzkiej. Jednak ta duchowa jest zarezerwowana tylko dla ludzi.
Czytaj także:
Myślałeś kiedyś o tym, czym jest dobre życie? Naprawdę warto!
2. Pytania ostateczne
Jakiego rodzaju pytania są owocem posiadania duchowej inteligencji? Oto kilka przykładów: Dlaczego jestem na świecie? Jakie znaczenie ma moja egzystencja? Co się ze mną stanie po śmierci?Dlaczego na świecie jest cierpienie? Co sprawia, że warto żyć?
Nie mamy oczywistych odpowiedzi na te pytania. Jednak to, że człowiek na przestrzeni dziejów stawiał sobie pytania ostateczne, poszukiwał celu, było motorem napędowym każdego ludzkiego postępu: filozoficznego, naukowego czy technologicznego.
Warto dodać, że duchowa inteligencja nie zadowala się odpowiedzią na pytanie jak ani dlaczego. Potrzebuje wiedzieć po co.
3. Dystans wobec świata i siebie
Duchowa inteligencja uzdalnia nas do tego, by zrobić krok w tył i nieco oddalić się od otaczającego nas świata, ale również od nas samych. Ten krok w tył nie powinien być oczywiście rozumiany fizycznie – chodzi o wewnętrzne zdystansowanie się wobec świata i wobec naszego własnego ciała. Robiąc to, nie przestajemy jednak istnieć i nie pozostawiamy świata za sobą.
Nabranie dystansu jest, paradoksalnie, jedynym sposobem, aby coś naprawdę zrozumieć. Dopiero wtedy, kiedy nasze namiętności i emocje są wygaszone, możemy ocenić wszystko właściwie i z wewnętrzną równowagą.
4. Autotranscendencja
Transcendencja oznacza wychodzenie poza – to bycie niezadowolonym z tego, jacy jesteśmy, co mamy lub co wiemy. Transcendencja wynika z braku czegoś, ale także wyraża nadzieję.
Choć słowo „transcendencja” ma znaczenie religijne, to nasza zdolność do przekraczania siebie – autotranscendencja – nie jest tylko cechą ludzi religijnych. Posiada ją każda istota ludzka, ponieważ każda osoba aspiruje do pokonywania swoich ograniczeń.
5. Zachwyt
Egzystencja to jedna rzecz. Bycie świadomym swojej egzystencji – to coś kompletnie innego. Rośliny egzystują, zajmują miejsce w przestrzeni, mają określoną długość życia, ale nie mają pojęcia o tym, że istnieją. Nie pochylają się z zadumą nad swoją własną egzystencją i nie doświadczają zawrotów głowy z powodu upływającego czasu.
To zadziwienie życiem, zaduma nad nim także wymagają fizycznego dystansu. Aby zachwycić się obrazem czy krajobrazem, rozgwieżdżonym niebem czy pięknym ciałem musisz się trochę oddalić i spojrzeć na nie z pewnej odległości.
Kiedy dotrze do nas, że żyjemy, a przecież równie dobrze moglibyśmy nie żyć, to czujemy się zaskoczeni, a to zaskoczenie prowadzi nas do tego, by kochać życie bardziej intensywnie – by przekształcić nasze istnienie na świecie w większy projekt.
Czytaj także:
Kobiece piękno zatrzymane w kadrze [zdjęcia]
6. Samopoznanie
Inteligencja duchowa umożliwia nam nieskończony spacer po ścieżce, która prowadzi do samopoznania.
Najwięksi mistrzowie na przestrzeni dziejów, od Sokratesa do Konfucjusza, przekonywali, że głównym celem uczenia się jest zdobycie wiedzy o samym sobie.
Kiedy rozwijamy naszą samowiedzę, nabywamy zdolności rozróżniania tego, w jaki sposób prezentujemy siebie, i tego, jacy jesteśmy naprawdę.
7. Zdolność do moralnych ocen
Umiejętność wydawania moralnych ocen jest niezaprzeczalnie ludzka. Podstawą dla doświadczenia etycznego jest właśnie inteligencja duchowa oraz wynikająca z niej zdolność zrobienia kroku do tyłu.
Tylko istoty ludzkie są zdolne do budowania swojej własnej piramidy wartości (piramidy aksjologicznej) oraz życia według niej.
8. Przyjemność estetyczna
Istoty wrażliwe duchowo znajdują przyjemność w naturalnym pięknie, w artystycznym wyrażaniu się oraz w prostocie małych rzeczy.
Doświadczenie estetyczne jest charakterystyczne dla istot ludzkich: to jest osobliwość ich życia na tym świecie, która nie została odkryta w jakimkolwiek innym stworzeniu.
Zwierzęta polują na zdobycz, a gdy mają ją w zasięgu ręki, atakują. Ludzie potrafią dystansować się od swoich pierwotnych impulsów, powstrzymywać je i umiejętnie nimi kierować. Ludzie nie zadowalają się samą tylko egzystencją. Pragną życzliwości, dobroci, jedności, piękna – a przede wszystkim – życia życiem, które ma znaczenie.
9. Poczucie tajemnicy
Istoty ludzkie są otoczone przez tajemnicę. Tajemnica ta zaś jest czymś nie do pomyślenia, to coś, co znajduje się pomiędzy zupełnie nieznanym a znanym tylko w pewnym stopniu. Ściślej mówiąc, oznacza to coś, co jest ukryte – coś, co nie może być do końca poznane zmysłami ani wyjaśnione przez rozum.
Człowiek na przestrzeni dziejów nieustannie czuł się wezwany do odkrywania i wyjaśniania tajemnicy świata i osoby ludzkiej. Przenikliwa osoba uczy się żyć, stawiając sobie tzw. pytania ostateczne.
10. Poszukiwanie mądrości
Sama wiedza naukowa nie wystarcza istotom ludzkim. Każda osoba szuka tego, co pozwoli jej żyć szczęśliwym życiem.
Dzięki inteligencji duchowej możemy zestawić razem elementy wiedzy z różnych dziedzin i w ten sposób uzyskać pełniejszy obraz rzeczywistości. Fakt, że na poziomie naukowym w wielu sprawach nie ma rozstrzygających odpowiedzi, nie musi wcale oznaczać, że brakuje inteligentnych odpowiedzi w ogóle.
Czytaj także:
Sprawdź, czy jesteś inteligentny emocjonalnie
Czytaj także:
Twoje IQ nie ma znaczenia! To tylko jeden z 8 aspektów Twojej inteligencji!
Czytaj także:
Wierność to cecha ludzi najinteligentniejszych
Tekst pochodzi z angielskiej wersji portalu Aleteia
Dziś świętujemy...