separateurCreated with Sketch.

Fascynująca i odkrywcza mapa Ziemi Świętej

whatsappfacebooktwitter-xemailnative
Daniel Esparza - 20.01.18
whatsappfacebooktwitter-xemailnative
Mapa z Madaby to najstarsze zachowane do dziś oryginalne kartograficzne przedstawienie Ziemi Świętej. Jest na niej oznaczone m.in. miejsce, w którym Jan Chrzciciel rozpoczął swoją misję.
Pomóż Aletei trwać!
Chcemy nadal tworzyć dla Ciebie wartościowe treści
i docierać z Dobrą Nowiną do wszystkich zakątków internetu.
Wesprzyj nas

Twoje wsparcie jest dla nas bardzo ważne.
RAZEM na pewno DAMY RADĘ!

Po półgodzinnej jeździe Autostradą Królewską ze stolicy Jordanii Ammanu na południe podróżnik dociera do Madaby. To niewielkie miasteczko zamieszkuje obecnie ok. 60 tys. ludzi. W ciągu wieków mieszkali tam Moabici, Ammonici, Rzymianie, Bizantyńczycy, Rasziduni i Umajjadzi. Obecnie katolicy i greccy prawosławni stanowią 10 procent ogółu populacji miasta i jednocześnie są największą wspólnotą chrześcijańską w Jordanii.

Historia Madaby

Archeologowie potwierdzają, że Madaba była zamieszkana już w epoce brązu. Samo miasto jest dwukrotnie wymienione w Piśmie Świętym, w Księdze Liczb (21,30) i w Księdze Jozuego (13,9). W tamtych czasach miasto leżało na samej granicy imperium Moabitów. Jednak za Cesarstwa Rzymskiego, a następnie Bizancjum należało do dużej Prowincji Arabskiej, założonej przez Trajana w miejsce królestwa Nabatejczyków.

W tym okresie, pomiędzy II i VII stuleciem, ukształtowała się chrześcijańska społeczność miasta. „Medaba” wzmiankowana jest już w dokumentach soboru chalcedońskiego z V wieku jako stolica biskupstwa.

Mapa z Madaby to mozaika z VI wieku

Grecki kościół prawosławny pw. św. Jerzego w jordańskiej Madabie jest miejscem niezwykłym. Znany jest nie tylko z najwspanialszych ikon tego regionu, ale nade wszystko z niezwykłej mapy Ziemi Świętej.

Ta tak zwana mapa z Madaby jest w istocie dużą mozaiką posadzkową, ułożoną w VI wieku. To najstarsze zachowane do dziś oryginalne kartograficzne przedstawienie tego regionu ukazuje teren od Libanu na północy do delty Nilu na południu oraz pomiędzy Morzem Śródziemnym na zachodzie i Pustynią Arabską na wschodzie.

Na mapie oznaczonych jest ponad 150 miast, wiosek i miejsc wartych zobaczenia. Niektóre z nich oznaczone są niezwykle ciekawymi symbolami; według części archeologów są to miejsca pielgrzymkowe.

Co można znaleźć na mapie z Madaby?

Dla przykładu, na mapie odnaleźć możemy przedstawienia dwóch ryb zwróconych pyszczkami do siebie. Jedna wygląda jakby wypływała z Morza Martwego, a druga – jakby kierowała się w jego stronę, płynąc rzeką Jordan. Powszechnie jednak wiadomo, że ryby nie są w stanie przetrwać w Morzu Martwym (którego nazwa nie jest bynajmniej przypadkowa). Stąd też większość historyków i archeologów interpretuje ten punkt na mapie jako symbol miejsca spotkań chrześcijan.

Miejscowością oznaczoną dwiema rybami jest Bethabara, znana obecnie jako Betania za Jordanem. W tym miejscu, jak chce tradycja, Eliasz i Elizeusz przeprawili się przez rzekę Jordan (2 Krl 2). Mając na uwadze, że postać Jana Chrzciciela jest związana z Eliaszem (w Ewangelii wg św. Mateusza Jezus mówi o Janie, że jest „Eliaszem, który miał przyjść”), według tradycji jest to miejsce, w którym Jan Chrzciciel rozpoczął swoją misję. Bethabara jest ponadto uważana za miejsce chrztu Jezusa.

Co ciekawe, mapa z Madaby nie jest zorientowana na północ, jak obecne mapy. Mozaika kartograficzna zwrócona jest na wschód, w kierunku kościelnego ołtarza. Jest ku temu szczególny powód: umiejscowienie punktów na mapie pokrywa się idealnie z kierunkami kompasu. Wydaje się całkiem naturalne, że pielgrzymi nawiedzający kościół orientowali się według mapy co do kierunku swoich dalszych peregrynacji: do Jerozolimy, Jerycha, Gedary, na górę Nebo czy w kierunku Jeziora Tyberiadzkiego. Wszystkie powyższe miejsca są oznaczone na mapie.

Mapa miała początkowo wymiary 21×7 metrów i składała się z ponad dwóch milionów kostek zwanych tesserae. Jednak w VIII w. miasto zostało niemal całkowicie zniszczone przez trzęsienie ziemi i w konsekwencji aż do XIX stulecia było opustoszałe. W 1884 r., w trakcie budowy na miejscu starożytnej bazyliki nowego kościoła św. Jerzego, mozaikę odkryto i wykorzystano do dekoracji wnętrza, nieopodal wspaniałego ikonostasu.