Każdy, kto kiedykolwiek modlił się, doświadczył frustracji z racji bycia niewysłuchanym. Lecz przecież w Ewangelii wg św. Mateusza (7, 8-9) Jezus oznajmia:
Proście, a będzie wam dane; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a otworzą wam. Albowiem każdy, kto prosi, otrzymuje; kto szuka, znajduje; a kołaczącemu otworzą.
Czytaj także:
Jezu, Ty się tym zajmij! Akt oddania Jezusowi napisany przez ks. Dolindo [pełen tekst]
Czy da się więc pogodzić powyższe zapewnienie z doświadczeniem rzekomej nieskuteczności modlitwy? Według św. Tomasza z Akwinu nie otrzymamy tego, o co prosimy na modlitwie, jeśli prosimy o coś nieodpowiedniego lub gdy modlimy się co prawda o coś właściwego, lecz czynimy to w niewłaściwy sposób.
W Sumie Teologicznej Akwinata przedstawia cztery warunki, których współwystępowanie jest pożądane podczas modlitwy. Oto one:
Inne warunki dobrej modlitwy
Choć lista sporządzona przez św. Tomasza z Akwinu ogranicza się do powyższych czterech warunków, w tej samej kwestii Sumy Teologicznej autor wymienia kilka innych cech nieodzownych podczas modlitwy.
Punktem wyjścia jest tu idea skuteczności, którą autor definiuje jako „zdolność do osiągnięcia zamierzonego skutku”. Według św. Tomasza modlitwa osiąga dwojaki skutek, w zależności od swojego celu, a więc tego, czego dotyczy i w jaki sposób stara się ten cel osiągnąć.
Po pierwsze, modlitwa przynosi zamierzony skutek, ponieważ jej fundamentem jest miłość, zaś celem nasze „dobro wieczne”.
Po drugie, modlitwa jest skuteczna, gdyż jest formą prośby Boga o coś, co Bóg umożliwia poprzez łaskę uświęcającą. Nawet jeśli sami nie podsiadamy łaski uświęcającej, nasza modlitwa o nią jest wspomagana łaską Bożą, twierdzi św. Tomasz.
Aby nasza modlitwa była skuteczna, potrzebujemy innych jeszcze cnót: „Wiara jest nieodzowna w stosunku do Boga, do którego się modlimy. Musimy bowiem wierzyć, że otrzymamy od Boga to, o co prosimy. Pokora jest nieodzowna modlącemu, który musi uznać swoją potrzebę. Uczynki pobożne są również niezbędne, choć dotyczą religii; pobożność jest fundamentem i warunkiem niezbędnym uczynków, które z niej wypływają”.
Wnioski
Jak cnoty te mają się do powyżej przedstawionych czterech warunków? Wydaje się, że cnoty, takie jak miłosierdzie, wiara, pokora, umiłowanie Boga i chęć służenia Mu oraz łaska Boża, są niezbędnymi, choć niewystarczającymi warunkami wysłuchania naszych modlitw – one są niezbędne, abyśmy w ogóle mogli się modlić.
Powyższe cztery warunki zapewniają skuteczność modlitwy. Wszakże ostatni z nich przypomina nam, że nawet jeśli mamy gwarancję reakcji, nie wiemy kiedyona nastąpi.
Daje nam to jakieś poczucie komfortu, a jednocześnie stanowi wielkie wyzwanie. Niesamowite jest zdanie sobie sprawy z tego, że jeśli poprosimy Stwórcę wszechświata o odpowiednią rzecz w odpowiedni sposób, otrzymamy to. Uważajcie więc, o co się modlicie.
Czytaj także:
Upomnienie braterskie: kiedy stosować, a kiedy koniecznie trzeba się powstrzymać?
Dziś świętujemy...