O misji kanonicznej słyszymy najczęściej wtedy, gdy ktoś zostaje katechetą. Jednak misja kanoniczna to nie tylko pozwolenie na nauczanie religii w szkole lub przedszkolu. To coś o wiele poważniejszego.
Czytaj także:
Ksiądz, który opowiada ludziom o Bogu przy puszczaniu baniek mydlanych
Misja Chrystusa i Apostołów
Ale zacznijmy od początku, czyli od zbawczej, boskiej misji samego Jezusa Chrystusa, który nauczał, uświęcał słuchaczy tego nauczania, a także nimi kierował. Gdy wstąpił do nieba, misję tę kontynuowały – zakładane przez apostołów – gminy chrześcijańskie.
A kiedy uczniowie Jezusa mieli je opuszczać, ustanawiali ich zwierzchników przez gest nałożenia rąk. W ten sposób zaczęła tworzyć się hierarchiczna struktura Kościoła. Struktura owa przybrała ostatecznie następującą postać: Prymat (papież) – episkopat (biskupi) – prezbiterat (księża) – diakonat (diakoni) – wierni świeccy.
W tak zorganizowanym Kościele występuje oczywiście zróżnicowanie funkcji i zadań, wykonywanych w ramach misji powierzonej mu przez Chrystusa i apostołów.
Misja papieża i biskupów
Jak widać, pierwsze i zasadnicze miejsce w Kościele, czyli prymat posiada papież – biskup Rzymu. I dlatego można powiedzieć, że jest on swoistym „źródłem misji kanonicznej” i posiadaczem jej pełni.
Dodajmy, że nazwa „misja kanoniczna” pochodzi od tego, że opisują ją „kanony” – przepisy prawa kościelnego. I właśnie zgodnie z owymi kanonami nowo wyświęceni biskupi otrzymują od Ojca Świętego swoją misję kanoniczną: uprawnienie do nauczania, uświęcania i rządzenia.
Uprawnienie to jest realizowane albo w danym Kościele partykularnym (zwykle diecezji), albo w całym Kościele powszechnym, jeżeli wymaga tego jakiś urząd, którego pełnienie stanowi misję kanoniczną bpa.
I dodajmy, że nie zawsze musi być tak, że papież bezpośrednio powierza misję kanoniczną. Jak bowiem podaje najnowsza polska „Encyklopedia Katolicka”:
– „misja kanoniczna może być udzielona biskupowi za pośrednictwem zwyczaju legalnie powstałego i nieodwołanego przez najwyższą władzę w Kościele” [bpa Rzymu oczywiście];
– lub też, „za pośrednictwem ustawy wydanej lub uznanej przez tą władzę lub bezpośrednio”;
– ewentualnie, „bezpośrednio przez nadanie urzędu przez następcę Apostoła Piotra”.
Czytaj także:
Gorące kakao u Ojca Pio. Zwykła parafia i niezwykłe dzieła, gdzie każdy znajdzie coś dla siebie
Misja księży, diakonów i świeckich
Członkowie światowego episkopatu z kolei udzielają swojej misji innym członkom Kościoła. W pierwszym rzędzie księżom i diakonom. Ich misja kanoniczna najczęściej obejmuje parafię, w której przebywają i uprawnia do prowadzenia duszpasterstwa na jej terenie. Prowadzenia go oczywiście w ramach sprawowanej funkcji: wikarego lub proboszcza.
Dodajmy, że misji kanoniczej potrzebują również świeccy mający działać duszpastersko. I dlatego otrzymują ją zwykle pracownicy duszpasterstwa rodzin, zwłaszcza zaś doradcy życia rodzinnego.
Misję kanoniczną dostają także często liderzy czy moderatorzy grup działających w parafii. Dzieje się tak wtedy, gdy występują oni przed współparafianami (albo innymi katolikami), jako publiczni przekaziciele nauki Kościoła.
A ponieważ tego typu oficjalne nauczanie dokonuje się również podczas rekolekcji lub konferencji, do ich głoszenia świeckiemu katolikowi również najczęściej niezbędna jest misja kanoniczna. Podobnie jak braciom i siostrom zakonnym.
Delegowanie misji
Tym bardziej misja kanoniczna konieczna jest katechecie – często jedynemu oficjalnemu przedstawicielowi Kościoła w jakimś miejscu. I dlatego otrzymuje on ją jako imienne prawo do nauczania w jednej lub kilku placówkach edukacyjnych.
Misja kanoniczna – niezbędna do nauczania religii w szkole lub przedszkolu – jest przy tym wydawana tak samo księżom, jak i świeckim oraz osobom konsekrowanym. Gdy zaś ktoś ją traci, traci też prawo do pracy w charakterze katechety.
Warto jeszcze zaznaczyć, że na podstawie czyjejś misji kanonicznej mogą działać również ci, którzy jej nie posiadają. Dzieje się tak wtedy, gdy osoba posiadająca ową misję deleguje kogoś do wykonania pewnego zadania o niewielkim zasięgu oddziaływania.
Przykładem jest praca z niewielkimi grupami tworzącymi jakąś wspólnotę, do której wykonywania proboszcz upoważnia wyróżniających się jej członków.
Czytaj także:
Uwielbiam swoją parafię! Rozmowa z dziennikarzem Krzysztofem Skórzyńskim
Dziś świętujemy...