Pierwsze w historii Kościoła kanonizowane małżeństwo – Ludwik i Zelia Martin przeżyli przygodę świętości, świadczyli o Ewangelii w swojej zwyczajnej codzienności, zaznali zarówno radości, jak i cierpienia (czworo dzieci zmarłych we wczesnym dzieciństwie, rak piersi u matki i jej przedwczesna śmierć, osierocone dzieci, wdowieństwo ojca, później jego demencja…) Mimo że od współczesnych małżonków i rodziców dzieli ich ponad wiek, wciąż ukazują drogę, którą należy kroczyć, by postawić Boga w centrum swojego życia. Opowiada o nich Hélène Mongin, biografka małżonków Martin i autorka książki Ludwik i Zelia Martin Święci w codzienności (wyd. Znak).
Antoine Pasquier: Jak mogłaby pani zdefiniować sposób, w jaki wychowali swoje dzieci Ludwik i Zelia Martin?
Hélène Mongin: To wychowanie naznaczone miłością, stawiające wymagania i oparte o duchowość. Naznaczone miłością – to rzuca się w oczy, gdy czytamy listy Zelii, w których opisuje ona rodzinną codzienność. Swojej miłości do dzieci Ludwik i Zelia nie przestają wyrażać słowami i okazywać jej na tysiące różnych sposobów, pełnych czułości.
Zelii bardzo zależy, aby podarować swoim córkom to, czego ona sama nie doświadczyła, będąc dzieckiem: atmosferę zaufania i czułości. Jeśli chodzi o Ludwika, wystarczy przeczytać początek Dziejów duszy, by przekonać się, jak pełnym uwagi i dobroci jest ojcem.
Ludwik i Zelia nie są jednak rodzicami-kumplami. Często widzimy, jak stanowczo przywołują do porządku swoje córki. Ponieważ ich celem jest, Zelia jasno to określiła, „wychować [swoje dzieci] dla nieba”. Ich priorytetem nie jest to, by ich córki „odniosły sukces” czy były idealnie zrównoważone; ich priorytetem jest wprowadzić je na drogę ku świętości.
Ludwik i Zelia Martin wydają się być nowoczesną parą: ona jest jednocześnie matką i aktywnie działającą kobietą, on – zatroskany wykształceniem córek… Są odwrotnością stereotypowego obrazu katolickiej rodziny.
Dokładnie, szefem tego domowego przedsiębiorstwa jest Zelia, podczas gdy Ludwik porzucił swój własny zawód, by pracować dla żony. Proszę poprosić o to swojego męża, jak nowoczesny by nie był… Prawdę mówiąc, są oni nie tyle nowocześni czy na miarę swoich czasów, co profetyczni. Można by też pomyśleć, że ich rodzina była jakimś pseudo-klasztorem, który popycha swoje córki na drogę zakonną.
Wielodzietni rodzice, którzy nas czytają, doskonale zdają sobie sprawę z tego, że piątka dzieci w domu nie ma nic wspólnego z atmosferą monastyczną… Zresztą Ludwik i Zelia, pomimo wielkiego poważania, jakie żywili dla życia konsekrowanego, nigdy nie popychali swoich córek na tę drogę. Aby odkryć tę rodzinę w całym jej pięknie i złożoności, zachęcam gorąco do lektury ich Korespondencji rodzinnej.
Leonia przysporzyła im sporo troski i niepokoju. Martinowie nie są rodziną idealną, wolną od problemów…
Ludwik i Zelia nie są idealnymi rodzicami. Każde z nich ma swoją ulubienicę, a wyborny list Zelii, która z nastoletniej Pauliny uczyniła swoją powiernicę, w którym wyjaśnia jej jak „manipulować” ojcem, niejedną z nas pozbawi kompleksów! Im również, jak każdym rodzicom, zdarzają się niezręczne zachowania czy słowa. Święty nie znaczy doskonały. Przykład Leonii jest tutaj wymowny: latami każe mierzyć się im, jako rodzicom, z ich własnymi ograniczeniami.
Od chwili narodzin Leonia jest słabego zdrowia, intelektualnie bardziej ograniczona od pozostałych dziewcząt; izoluje się i kształtuje się jej bardzo trudny charakter. Ich służąca, Ludwika Marais, zaczyna ją wówczas źle traktować, co uchodzi uwagi Ludwika i Zelii i wyjaśnia dlaczego Leonia zamyka się w sobie, gdy tylko zwrócić jej najmniejszą uwagę.
Zelia stwierdza, że jest to jedno z jej największych życiowych cierpień. Ludwik i Zelia odpowiadają wzmożonym zaufaniem. Zaufaniem – najpierw wobec własnego dziecka, którego nie zamykają w roli „czarnej owcy”. Za każdym razem, gdy Zelia wspomina o jakimś występku Leonii (a jej listy są ich pełne!), dodaje zawsze: ale wiem, że jest dobra, wierzę w jej dobre serce.
Ufają, przede wszystkim, Bogu, którego zarzucają modlitwami w intencji swoich dzieci. I spójrzmy na rezultaty: proces beatyfikacyjny Leonii, poruszający serca także z powodu trudności, jakie mu towarzyszyły, został otwarty w 2015 roku…
W jakiej mierze ten sposób wychowania może służyć za wzór do naśladowania dla innych rodziców?
W praktyce nie istnieje żaden „przepis Martinów na wychowanie”, który można by wdrożyć. Fascynujące jest widzieć, jak różne wychowanie zapewnili Ludwik i Zelia swoim córkom, w zależności od ich osobowości. Paulinie, która charakteryzuje się silnym charakterem, Zelia mówi zawsze, że nic takiego się nie dzieje, nawet jeśli sprawia jej to cierpienie.
Z kolei dla Teresy, która jest wrażliwym dzieckiem, płaczącym przy każdej sposobności, które następnie płacze dlatego, że płakało (!), Ludwik cały pełen jest łagodności i dodający odwagi. Można by tak mnożyć przykłady. Wzruszającym jest widzieć jak Zelia w swoich listach skupiona jest na analizie charakteru każdej ze swoich córek, by odkryć, co najlepiej się sprawdzi w jej przypadku.
Nie ma tu gotowego przepisu na wychowanie czy idealnego wychowania, ale mocno wyryte w sercu pragnienie, którym Martinowie mogą się z nami podzielić: pragnienie, by kroczyć razem, ze swoimi bliskimi, z Bogiem, którego Ludwik i Zelia traktowali jak członka rodziny, na drodze ku świętości. Świętości, którą oni przeżyli w swoim życiu bardzo konkretnie, jako rodzice.
Zebrała i opracowała Antoine Pasquier
Czytaj także:
Sposób świętych Ludwika i Zelii Martin na pokonywanie życiowych prób
Czytaj także:
Miłość od pierwszego wejrzenia. Romantyczna historia Zelii i Ludwika Martin
Dziś świętujemy...