Maltretowany i zamordowany za wierność wyznawanym wartościom. O. Tytus Brandsma: męczennik z Dachau

Święty Tytus Brandsma – holenderski karmelita i męczennik z Dachau. Za wierność wyznawanym wartościom został zamordowany zastrzykiem z fenolu. Jest pierwszym kanonizowanym dziennikarzem.

Anno Sjoerd Brandsma urodził się 23 lutego 1881 roku w Oegeklooster koło Bolswardu, na południu Holandii (Friesland). W domu dbano o to, by dzieci były wychowywane w wierze katolickiej. Oprócz niego także i czwórka jego rodzeństwa wybrała życie zakonne.

Po ukończeniu franciszkańskiej szkoły średniej Anno Sjoerd wstąpił do klasztoru karmelitańskiego w Boxmeer. Przyjął imię zakonne Tytus (po swoim ojcu). Śluby wieczyste złożył w 1899 roku, wyświęcony został w 1905 roku.

Mając zaledwie 28 lat obronił tytuł doktora filozofii na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Interesował się już wtedy dziennikarstwem i pisaniem. Przez jakiś czas pracował jako wykładowca filozofii w Oss, a w 1923 roku został mianowany profesorem na Katolickim Uniwersytecie w Nijmegen (był także rektorem tej uczelni w latach 1932–1933).

Poza pracą naukową zajmował się dziennikarstwem. Arcybiskup Ultrechtu mianował go asystentem kościelnym czasopism wydawanych w Holandii (był doradcą pracowników mediów w ponad 30 katolickich pismach). Wygłosił serię wykładów w Stanach Zjednoczonych, podczas których przybliżał m.in. istotę charyzmatu karmelitańskiego.

Warto podkreślić, że był inicjatorem powstania Encyklopedii Katolickiej, przewodniczącym Federalnego Kuratorium Katolickich Szkół Podstawowych i Średnich, członkiem Katolickiej Ligii Pokoju i Ekumenizmu. Od 1935 roku – był także ojcem duchowym Związku Dziennikarzy Katolickich w Holandii. Założył katolicką bibliotekę publiczną oraz czasopismo o tematyce maryjnej. Publikował wiele artykułów w czasopismach katolickich.

W 1940 roku hitlerowcy wkroczyli do Holandii. Polityka nazistowska zaczęła się rozprzestrzeniać na różne dziedziny życia, w tym także na treści publikowane w prasie. Opór Tytusa wobec hitlerowskiej propagandy stawał się coraz bardziej zauważalny. Tytus dostarczał do poszczególnych redakcji list od biskupów, nakazujący sprzeciw wobec umieszczania w pismach nazistowskich treści.

Za taką działalność przeciwko III Rzeszy został aresztowany w 1942 roku i osadzony w więzieniu w Scheventigen. Napisał tam m.in. wiersz o samotności, w którym zwraca się do Boga: „Nigdy nie byłeś ty, Panie, tak blisko...”.

Potem został przewieziony do obozu w Amersfoort. Gdziekolwiek przebywał, wspierał współwięźniów, niósł im słowa otuchy i nadziei. 19 czerwca 1942 roku trafił do Dachau. Jego stan zdrowia stale się pogarszał. Traktowano go bardzo okrutnie, bito i maltretowano.

Więźniowie w obozie byli klasyfikowani zgodnie z przestępstwami, których się dopuścili. Łata na piersi Tytusa była koloru czerwonego – był osadzony jako więzień polityczny. W szpitalu obozowym poddawano go eksperymentom medycznym.

26 lipca 1942 roku został zamordowany zastrzykiem z fenolu. Zgon stwierdzono o godzinie 14.00, dokładnie 10 minut po podaniu zastrzyku. Trzy dni potem został spalony w jednym z pieców w obozie Dachau. Nie podano oficjalnej przyczyny śmierci. Po latach pielęgniarka, która podała mu fenol powiedziała, że wciąż widzi żywą twarz tego kapłana, który współczuł jej tego, co miała zrobić.

3 listopada 1985 roku papież Jan Paweł II ogłosił go błogosławionym. Podkreślił wówczas apostolską gorliwość Tytusa, jego ogromne doświadczenie życia, które dotknęło także męczeńskiej śmierci. „Ofiara, owszem doświadcza kaźni, ale pokonuje ją i zwycięża. Zawarta jest bowiem w nadziei pełnej nieśmiertelności” – powiedział papież.

Kanonizacja o. Tytusa odbyła się 15 maja 2022 roku.

Od 1992 roku Międzynarodowa Katolicka Unia Prasy (UCIP) przyznaje co trzy lata Nagrodę Mediów im. Tytusa Brandsmy. Organizacja zajmuje się współpracą między pracownikami katolickiej prasy, podnoszeniem świadomości zawodowej i formacją zawodową i moralną. Celem jest rozwijanie dziennikarstwa inspirowanego wartościami chrześcijańskimi.

Korzystałam z www.carmelnet.org