Filozof Immanuel Kant mówił (już w XVIII w.), że „w doktrynie o Trójcy Świętej pojmowanej dosłownie nie ma absolutnie nic do zastosowania w praktyce”. Inaczej mówiąc: w Trójcy Świętej nie ma nic, co mogłoby zainteresować ludzi. Zaskakujące, jak wielu zwolenników tej tezy Kanta moglibyśmy znaleźć wśród dzisiejszych chrześcijan.
Przeszkodą jest nasza wyobraźnia
Jeśli skupimy się na teologicznych terminach (włącznie z pojęciem „trójca”), próbujących nieporadnie wyrazić tajemnicę Boga, poczujemy się skonsternowani. Nie tylko faktem, że próżno by ich szukać w Biblii (pojawiają się dopiero na fali dużo późniejszych teologicznych dysput), ale również z powodu ich hermetyczności i abstrakcyjności (przynajmniej dla kogoś nie wgłębiającego się w teologiczną czy filozoficzną problematykę). „Trójca”, „istota”, „substancja”, „natura”, „hipostaza”… Przyznajmy, nie są to pojęcia używane do opisu istotnych spraw naszego życia.
W refleksji nad tajemnicą Trójcy Świętej niebagatelną przeszkodą jest też nasza wyobraźnia. Począwszy od matematycznego problemu: w jaki sposób „trzy może równać się jeden”, przez kształtowane przez wieki, łatwe do odnalezienia w naszych kościołach wyobrażenia, ukazujące tajemnicę Trójcy Świętej w kameralnym przedstawieniu starszego pana z siwą brodą wraz z młodszym panem i fruwającym pomiędzy nimi gołąbkiem. Nie odmawiając takim formom niczego z ich (poruszającego nieraz) artyzmu, trzeba jednak stwierdzić, że nie przybliżają nas one do Tajemnicy.
Trójca zaprasza do życia i miłości
A jednak, pomimo tych trudności, warto uświadomić sobie, że tajemnica Trójcy Świętej ma fundamentalne znaczenie dla naszego życia. I to nie dla naszej katechizmowej wiedzy o Bogu, ale dla naszej z Nim bliskości. Wspólnoty, do której jesteśmy zaproszeni w niewyobrażalny i przekraczający wszystkie dotychczasowe doświadczenia sposób. Bóg Wszechmocny dzieli się z nami swoim życiem. Daje się nam poznać jako wspólnota (komunia) życia i miłości. W Jego życiu i miłości (więzi, relacji, która w Nim jest) możemy mieć swój udział. Do tego nas zaprasza.
Czy potrafimy się zachwycić Bogiem?
Żegnając się ze swymi uczniami zmartwychwstały Jezus zostawia im polecenie: „Idźcie i nauczajcie (dosłownie: „czyńcie uczniami”) wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”. Zapisane w Mateuszowej Ewangelii słowa są starożytną liturgiczną formułą chrzcielną i wyznaniem wiary. Przyjmujący chrzest katechumeni nie deklarowali oczywiście wiary w „Trójcę Świętą”, czy Boga „trójosobowego”. Nie znali tych pojęć. Wyznawali wiarę w jednego Boga, który objawił się przez swojego Syna i udziela się wierzącym w darze Ducha Świętego. To przecież wstrząsająca rzeczywistość!
Przez Syna i Ducha Świętego Bóg jedyny i Ojciec „osobiście” przychodzi na spotkanie z nami i daje się nam. Duch Święty, zamieszkujący głębię boskiego życia, przychodzi mieszkać w nas! Bóg „stał się tym samym, czym my jesteśmy, by uczynić z nas to, czym sam jest” (Ireneusz z Lyonu). Przedziwna wymiana! Czy potrafimy się nią dziś zachwycić?
Dziś świętujemy...