Krucyfiks z Mogiły
Opactwo cystersów w Krakowie-Mogile. To tu znajduje się cudowny krucyfiks Pana Jezusa, który ma naturalne włosy oraz brodę. Zbawiciel ma łagodnie zarysowaną twarz i lekko otwarte oczy i usta. Krzyż pochodzi najprawdopodobniej z XIII w. Nie wiadomo, kto go wykonał.
Jedna z legend mówi, że kiedyś Wisłą płynęły trzy krucyfiksy. Pierwszy z nich został wyłowiony przez pewnego kowala w Wielki Piątek którejś z wiosen XIII stulecia i pozostał w Mogile. Drugi dotarł do Pacanowa i znalazł się w kościele św. Marcina. Trzeci dopłynął aż do Warszawy i do dziś wisi w katedrze św. Jana Chrzciciela na Starym Mieście.
Według innej legendy drewniana figura Chrystusa na krzyżu była darem króla Kazimierza Wielkiego na zakończenie prac remontowych w klasztorze prowadzonym przez opata Jana (1333-1356) lub jednym z wotów ekspiacyjnych. Wśród cystersów krąży też opowieść o tym, jak Kazimierz Wielki przyjechał spojrzeć na odnowioną świątynię, a jeden z zakonników podprowadził monarchę pod wizerunek Zbawiciela. Po tym wyjątkowym spotkaniu król miał się pojednać z biskupem Bodzantą, który z powodu niemoralnego postępowania polskiego władcy rzucił na niego klątwę.
Z czasem Jezus mogilski zyskiwał coraz większą sławę cudowności. Jedna z przekazywanych opowieści głosi, że krucyfiks ochronił opactwo w Mogile przez najazdem Tatarów.
Chrystus Łaskawy
Postać Jezusa ma 192 cm wysokości. Figurę wykonano z jednego kawałka drewna wiązowego. Chrystus ma ludzkie włosy. Znawcy sztuki tłumaczą, że cały krucyfiks ma snycerskie cechy charakterystyczne dla połowy XV w. Wysoko rozciągnięte ręce w kształcie litery V, łagodny wyraz twarzy pozwalają zakwalifikować mogilski wizerunek Zbawiciela do tzw. krucyfiksów mistycznych, wywodzących się z rejonów Nadrenii w Niemczech. Niektórzy właśnie ze względu na te cechy określają Jezusa „Łaskawym”.
Trudno do dziś ustalić datę, kiedy krzyż pojawił się w kościele cystersów. Wiadomo, że do 1588 r. figura Zbawiciela znajdowała się w nawie głównej. Potem biskup kamieniecki Wawrzyniec Goślicki przeniósł krucyfiks do nawy bocznej. Następnie Stefan Żółtowski, dzielny rycerz, który cudem uszedł z życiem z niebezpieczeństwa, w wotum wdzięczności ufundował kaplicę, którą otoczył kratą i w której wybudował ołtarz. Żółtowski pozostał w Mogile do swojej śmierci w 1653 r. Został pochowany w zakonnym habicie pod posadzką kaplicy Pana Jezusa Ukrzyżowanego.
Cudowny krucyfiks
Klasztorne annały wspominają o cudownym uzdrowieniu dziecka naczelnika książęcej kancelarii, Fulkona, które wpadło niespodziewanie do studni. Chłopca odnaleziono i wydobyto po trzech dniach. Zrozpaczona matka zaniosła syna do kościoła i ofiarowała Jezusowi. Maleństwo ożyło.
Następne opisywane zdarzenie miało miejsce w 1302 r. Pewien obywatel krakowski, Fabian Grochal, polecił swoje zdrowie Zbawicielowi. Po 23 latach odzyskał wzrok. W podziękowaniu za otrzymaną łaskę mężczyzna ofiarował srebrną tablicę z widniejącymi na niej podobiznami oczu.
Mogilskie kroniki zawierają również informację o ogromnym pożarze, który wybuchł tu w 1447 r. Ogień strawił dużą część kościoła oraz klasztoru. Wizerunek Ukrzyżowanego pozostał jednak nietknięty. Fakt ten potwierdził nawet biskup krakowski kardynał Zbigniew Oleśnicki, który przybył na miejsce.
Cel pielgrzymek królów i papieży
Czcicielami Pana Jezusa z Mogiły były: królowa Jadwiga Andegaweńska oraz królowa Bona, żona Zygmunta Starego. Ta druga wierząc w cudowną moc włosów mogilskiego Jezusa poleciła, aby przyniesiono jej w czasie choroby choćby ich kosmyk.
Do cysterskiego opactwa pielgrzymowali: Zygmunt Stary, Zygmunt August, Stefan Batory, który zamieszkał w Mogile przed swoją koronacją, Zygmunt III Waza oraz Jan Kazimierz z Marią Ludwiką i marszałkiem Lubomirskim, Michał Korybut Wiśniowiecki.
Do pątników należał również ks. Piotr Skarga. U stóp Zbawiciela modlili się: bł. Aniela Salawa oraz Adam Chmielowski – późniejszy św. brat Albert.
Przed krucyfiksem modlili się papieże: Benedykt XVI oraz nuncjusz apostolski Achille Ratti, który w lutym 1922 r. został wybrany na papieża i przyjął imię Pius XI.
Od krzyża mogilskiego zaczęła się nowa ewangelizacja
Kaplicę Ukrzyżowanego odwiedzał często kardynał Karol Wojtyła. Jako papież Jan Paweł II podczas pierwszej podróży apostolskiej do Polski, 9 czerwca 1979 r., stanął również w progach cysterskiego opactwa. Właśnie w Mogile Ojciec Święty po raz pierwszy użył sformułowania „nowa ewangelizacja”.
Papież powiedział wówczas w homilii:
Wspólnie pielgrzymujemy do krzyża Pańskiego, od niego bowiem rozpoczął się nowy czas w dziejach człowieka. Jest to czas łaski, czas zbawienia. Poprzez krzyż człowiek zobaczył na nowo perspektywę swojego losu, swego na ziemi bytowania. Zobaczył, jak bardzo go umiłował Bóg. Zobaczył i stale widzi w świetle wiary, jak wielka jest jego własna wartość. Nauczył się człowiek swoją godność mierzyć miarą tej ofiary, jaką dla jego zbawienia złożył Bóg ze swojego Syna: tak Bóg umiłował świat, że Syna swojego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał żywot wieczny.
Korzystałam:swzygmunt.knc.pl; krakow.travel; kosciol.wiara.pl; niedziela.pl; Małgorzata Kasprowicz – licencjonowany przewodnik po Krakowie/Facebook; mogila.home.pl.
Dziś świętujemy...