Sambucus Nigra, jak w łacinie nazywał go w swoim siedmiotomowym dziele „De materia medica” grecki lekarz wojskowy, farmakolog i botanik pracujący na dworze cesarza Nerona Dioskurides, to roślina o której śmiało można powiedzieć, że jest jednym z najcenniejszych klejnotów w skarbcu królestwa przyrody.
Czytaj także:
Modnie i zdrowo, czyli o królach mojego stołu
Począwszy od pełnej majestatu prezencji – krzew przybiera kulistą formę pełną białych w okresie kwitnienia baldach (czyli kwiatostanów) zamieniających się w grona fioletowo-czarnych lśniących niczym onyks mięsistych owoców, poprzez zniewalający zapach, który ustępuje miejsca chyba tylko jaśminowi, po walory smakowe i wielorakie właściwości chemiczne, znaczy – zdrowotne.
Acha, zapomniałabym dodać – trujące też.
Ale wystarczy poddać kwiaty bądź owoce obróbce termicznej lub je zasuszyć i już toksyczne sambunigryna oraz prunazyna nam nie straszne. Zatem – nasz syrop z bzu będziemy gotować.
Czytaj także:
Porcja dobrego nastroju – co jeść, by nie dać się chandrze?
Przygotowanie:
35 baldachów kwiatów
2 litry wody
2 kg cukru
2 cytryny
3 łyżeczki kwasku cytrynowego
Receptur w internetach jest wiele, a to na więcej kwiatów, a to na mniej wody, można eksperymentować. Ten przepis otrzymałam od cioci, przetestowałam i zaręczam, że jest receprurą na syrop idealny!
Kwiaty – jak najczystsze, rosnące z dala zanieczyszczeń ruchu samochodowego, np. w parku, lesie, na łące, po zerwaniu rozkładamy na kilka godzin, czy całą noc, najlepiej na świeżym powietrzu aby wszelkie muszki, pajączki i gąsieniczki miały czas na opuszczenie kwiatostanów.
Następnie odcinamy kwiaty bardzo delikatnie, aby strącać jak najmniej żółtego pyłku. W nim to bowiem tkwi cała zdrowotna moc! W czasie odcinania kwiatów z pewnością okaże się, że nie wszystkie stworzonka opuściły lokum. Cóż, należy im w tym pomóc.
Wodę z cukrem doprowadzamy do wrzenia. Dodajemy sparzone i pokrojone w plastry cytryny oraz kwasek cytrynowy. Chwilę gotujemy i odstawiamy do ostudzenia.
Do tak przygotowanego zimnego syropu wrzucamy kwiaty i odstawiamy na 2 dni.
Czytaj także:
Ekspresowe zrób to sama. Zioła w filiżankach
Następnie mieszamy, wyjmujemy kwiaty i przecedzamy. Miksturę zagotowujemy i gorącą wlewamy do wyparzonych słoiczków i butelek. Syrop najlepiej przecedzać przez złożoną gazę, ja przelewałam go przez bawełniane opatrunki apteczne, które akurat miałam w domu. Dzięki temu wszelkie niezauważone wcześniej zanieczyszczenia zostały odfiltrowane.
Butelki z syropem najlepiej przechowywać w lodówce. Ale jak się okazuje, nawet w szafce po 3 latach nie traci swoich właściwości i przynosił ulgę mojemu gardłu skutecznie ostatniej zimy, gdy wirusówki atakowały jedna za drugą. Słowem samo zdrowie.
W ten prosty sposób zamykamy w butelce to co najlepsze z kwiatów czarnego bzu, m. in.
– flawonoidy działające przeciwzapalnie – kwasy fenolowe, które są zmiataczami wolnych rodników (a więc spowalniają procesy starzenia i zapobiegają powstawaniu i rozwojowi chorób takich jak miażdżyca czy nowotwory) – kwasy ursolowy i oleanowy (działają przeciwzapalnie) – sterole (blokują wchłanianie cholesterolu w jelitach)
Cóż ta mieszanka związków organicznych może?
Dużo! Nie bez powodu od wieków w całej Europie jest nazywany „apteczką Pana Boga”. Wzmacnia odporność, działa wykrztuśnie, rozrzedza katar, działa napotnie i uśmierza ból, przydaje się zatem w przeziębieniach. Ponadto działa moczopędnie, przyśpiesza przemianę materii, a Hildegarda z Bingen dodaje od siebie:
Kwiat bzu stosuje się przede wszystkim jako środek napotny w chorobach gorączkowych. (…) dobry jest również jako środek czyszczący krew. Może być bez obawy podawany dzieciom oraz kobietom karmiącym, u których zwiększa wydzielanie mleka. (…) Reguluje pracę kiszek. Jednak zbyt duże dawki mogą wywołać wymioty.
Tak więc… stosujmy syrop z umiarem, jak każde lekarstwo.
Zobacz oryginał zapisu Dioskuridesa o czarnym bzie w „De Materia Medica” www.wdl.org/en/item/10632/view/1/503/
Dziś świętujemy...